Μια καυτή νύχτα του Αυγούστου ο Μ, μετά από ένα γεύμα με τους φίλους του, χάνει τον δρόμο του και φτάνει σ’ ένα αδιέξοδο ενός άγνωστου τόπου, στον οποίο τίποτα δεν μοιάζει να κινείται: ο χρόνος είναι σταματημένος, τα ρολά στα παράθυρα κατεβασμένα, πίσω από τις προσόψεις των σπιτιών υπάρχουν μόνο αμμόλοφοι, οι δρόμοι είναι άδειοι – από το πουθενά εμφανίζεται ένας άντρας που ψάχνει το σκυλί του.

Ο άντρας προθυμοποιείται να βοηθήσει τον Μ, ξαφνικά όμως ξεσπά μεταξύ τους μια θανάσιμη συμπλοκή, που υποχρεώνει τον Μ σε μια εφιαλτική περιπλάνηση στην παράξενη πόλη, στις παρυφές της οποίας ζούνε λύκοι και σκύλοι, η πείνα βασιλεύει, όλοι οι άνθρωποι έχουν την ίδια εμφάνιση και όλοι δείχνουν την ίδια «κανιβαλιστική» πρόθεση να τον εξυπηρετήσουν. Ήδη στην πρώτη σκηνή ο ήρωας του έργου, λέει: «θέλω να ανοίξω τα μάτια μου, αλλά είναι ήδη ανοιχτά»: ο εφιάλτης έχει ξεκινήσει.

Πού ακριβώς έχουμε βρεθεί; Στη ζώνη του Ασυνείδητου; Σε κάποιον μεταφυσικό πίνακα του Ντε Κίρικο; Στην ποίηση του υπερρεαλισμού; Ή σε κάποια καφκική δίκη; Πράγματι, η συγγένεια του έργου με τη Δίκη του Κάφκα δεν εξαντλείται μόνο στην αμήχανη τελειότητα του κλινικού τοπίου, ούτε και στον ασφυκτικό χώρο του μη-χρόνου, όπου διαδραματίζεται η ακατανόητη για τον ήρωα ιστορία του.

Όπως στη Δίκη, έτσι και στο Ο Σκύλος, η Νύχτα και το Μαχαίρι ο ήρωας βυθίζεται στον αδιέξοδο κόσμο του παραλόγου, παρακολουθώντας μια σειρά από γεγονότα που τον υπερβαίνουν και που ακυρώνουν κάθε λογική βεβαιότητα.

Σε πλήρη αντίστιξη, ο ρεαλιστικός τρόπος γραφής και η ταυτόχρονη «αναμετάδοση» των συμβάντων από τον ίδιο τον Μ, επιτρέπουν στη συνείδησή του να μεταλλαχθεί βήμα-βήμα καθώς βιώνει το ανεξήγητο, το ονειρικό. Και αν ο Κ της Δίκης καταδικάζεται για ένα έγκλημα που δεν έκανε, ο Μ δεν καταδικάζεται για κανένα από τα εγκλήματα που έκανε. Πολύ σκληρότερα εγκαταλείπεται από τον συγγραφέα στην απόλυτη παραδοχή ότι ακόμα και η ελπίδα κατοικεί πέρα από τα όρια της αθωότητας.

Συντελεστές

Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας

Σκηνοθεσία: Θανάσης Σαράντος

Σκηνικά: Λίνα Μότσιου

Κοστούμια: Δέσποινα Μακαρούνη

Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος

Μουσική: Νίκος Πατρελάκης

Παίζουν οι: Κώστας Βασαρδάνης, Βασίλης Μπουλουγούρης, Μαρία Πανουργιά